تعیین الگوی کشت زراعی با هدف حداقل سازی میزان مصرف کود و سموم شیمیایی: (مطالعه موردی روستای کروا، شهرستان قائمشهر)

کشاورزی به عنوان یکی از محورهای اساسی توسعه در کشورهای در حال توسعه، نقش مهمی در توسعه اقتصادی این کشورها دارد. برای رسیدن به توسعه کشاورزی به سیاست ها و برنامه های مناسب و پذیرفتنی از سوی کشاورزان نیاز است. با توجه به اینکه استفاده از سموم دفع آفات در بخش کشاورزی در 50- 60 سال گذشته تشدید شده ، این افزایش سبب رشد بالای بازده محصولات شده است. همچنین طبق نظر کارشناسان جهاد کشاورزی در ایران، مصرف کود و سموم شیمیایی در سطح بالایی می باشد، لذا در این تحقیق به دنبال تعیین نوعی الگوی کشت در منطقه کروا از شهرستان قائم شهر برای دوره زمانی 1392- 93 هستیم که علاوه بر در نظر گرفتن سود کشاورزان، میزان مصرف کود و سموم شیمیایی را به حداقل برساند. اطلاعات مورد استفاده از طریق روش نمونه گیری مورگان با تکمیل 50 پرسشنامه در منطقه مورد بررسی بدست آمده است. به منظور دستیابی به اهداف تحقیق از روش برنامه ریزی آرمانی- فازی و روش برنامه ریزی خطی استفاده شده است و کلیه تخمین ها با استفاده از نرم افزار گمز صورت گرفته است. به منظور برآورد مدل برنامه ریزی آرمانی فازی ابتدا حدود بالا و پایین نهاده در منطقه مورد بررسی محاسبه گردید و با توجه به مقادیر بدست آمده سطوح آرمانی سود، مصرف کود شیمیایی و سموم شیمیایی محاسبه شد. با توجه به سطوح آرمانی بدست آمده و نتایج مدل آرمانی فازی چندهدفه ملاحظه گردید در بین محصولات بهاره به جز محصول برنج مرغوب، سطح زیر کشت سایر محصولات(برنج پرمحصول، سویا بهاره) با افزایش همراه بوده است. همچنین مقایسه میزان مصرف کود و سموم شیمیایی در مدل آرمانی فازی چندهدفه نشان داد که با توجه به الگوی کشت پیشنهادی میزان مصرف این نهاده ها کاهش یافته است. بنابراین با توجه به نتایج می توان بیان نمود که میزان مصرف کود و سموم شیمیایی در منطقه مورد بررسی بیش از مقدار بهینه مصرف این نهاده ها می باشد بطوریکه میزان مصرف بهینه نهاده کود و سموم شیمیایی با توجه به الگوی پیشنهادی به ترتیب 35 درصد و 15 درصد کمتر از میزان مصرف فعلی آن ها در منطقه پیشنهاد نموده است. لذا الگوی پیشنهادی این مطالعه با توجه به اینکه علاوه بر معیار اقتصادی، معیار زیست محیطی را نیز مد نظر قرار می دهد می تواند به عنوان یک الگوی کشت بهینه در منطقه معرفی شود و کاهش سود ناشی از اعمال این الگوی کشت می تواند از طریق کاهش هزینه های تولید جبران گردد.